Dorpsraad Biervliet deelt de info van:  

Zeeuwse Vereniging van Kleine Kernen

Resultaten van gehouden enquete , hier de samenvatting  van de vragenlijst en toekomstplannen.

Waarom deze enquête?

De Zeeuwse Vereniging van Kleine Kernen (ZVKK) heeft in november en december 2024 een enquête gehouden onder dorpsraden en (beheerders van) dorpshuizen in Zeeland.  

In onze provincie zijn totaal 160 dorpen en buurtschappen, 140 dorpsraden en 120 dorpshuizen. Met bijna 50% respons is duidelijk dat de kwaliteit van wonen en leven in  de Zeeuwse dorpen op de agenda staat.  

Het doel van de enquête was om zicht te krijgen op de uitdagingen en behoeften in de dorpen, de manier waarop de ZVKK hierbij kan ondersteunen en ideeën te verzamelen voor projecten waarmee we in 2025 e.v. aan de slag gaan. 

Belangrijkste resultaten

• Samenwerking in dorpen: Uit de enquête blijkt dat er al veel samen wordt gewerkt in de  dorpen. Dit gebeurt via diverse activiteiten zoals informatiebijeenkomsten, openbare jaarvergaderingen, evenementen en andere informele ontmoetingen. Daarnaast wordt er intensief opgetrokken met lokale overheden, welzijnsorganisaties en collega-dorpsraden. Het laagdrempelig benaderen van inwoners en hen actief betrekken in (dorps-)processen blijkt een krachtig middel te zijn voor succes.  
• Bekendheid met de ZVKK: 60,7% van de respondenten heeft gehoord van de ZVKK, maar slechts 38,2% weet dat de ZVKK ondersteuning biedt aan dorpshuizen en dorpsraden. Veel respondenten noemen hierbij een specifieke behoefte aan hulp bij woningbouwplannen, vrijwilligerswerving en subsidieaanvragen.
• Huidige uitdagingen in dorpen: De grootste thema’s zijn woningbouw, verkeersveiligheid, leefbaarheid, eenzaamheid en het vinden van vrijwilligers. Woningbouw is een terugkerend onderwerp, waarbij zowel de behoefte aan betaalbare woningen voor jongeren als passende woningen voor ouderen sterk wordt benadrukt. Daarnaast spelen verkeersproblemen, zoals drukte door toerisme en een gebrek aan parkeergelegenheid een belangrijke rol in veel dorpen. De balans tussen toerisme,  leefbaarheid en economische ontwikkelingen wordt door meerdere dorpsraden als een uitdaging benoemd.
• Ervaringen delen: Er is interesse in het uitwisselen van best practices tussen dorpshuizen en dorpsraden, vooral rond thema's zoals samenwerking met de gemeente en het leggen van verbindingen tussen mensen, ook als de onderlinge overtuigingen (over de toekomst van het dorp) niet op één lijn liggen.   
• Leeftijdsopbouw respondenten: Het merendeel van de deelnemers is 51 jaar of ouder, wat benadrukt hoe belangrijk het is om ook jongere generaties te betrekken bij dorpsinitiatieven.
• Verdeling van de respons: De deelnemers aan de enquête zijn afkomstig van alle Zeeuwse

Eilanden, er is sprake van een Zeeuws-brede  dekking. Met name vanuit Zeeuws-Vlaanderen en Schouwen-Duiveland was de respons opvallend hoog, wellicht dat hier een grotere betrokkenheid en/of urgentie wordt ervaren.

Projecten voor 2025 e.v.

Gesprekken met lokale en regionale partners benadrukken voor de ZVKK de noodzaak van projecten gericht op wonen, meedoen, mobiliteit en innovatieve oplossingen voor dorpsraden die kampen met vergrijzing en een tekort aan vrijwilligers.  

Op basis van de resultaten van de enquête hebben we drie projecten gedefinieerd:

1. Inclusieve dorpsvisies - Dorpsraden krijgen ondersteuning bij het ontwikkelen van dorpsvisies waarin alle vraagstukken van het dorp samenkomen. Dit helpt om plannen breed gedragen en representatief te maken.  
2. Voorzorgcirkels - Voorzorgcirkels zijn kleine netwerken waarin buren elkaar ondersteunen om eenzaamheid en zorgproblemen te verminderen. Dit concept wordt al in andere regio’s toegepast, en in Zeeland zien we hier aanknopingspunten voor. Het project biedt niet alleen praktische hulp, maar versterkt ook de sociale cohesie tussen mensen in dorpen. We  onderzoeken hierbij of dorpshuizen kunnen bijdragen aan zorgpreventie en het vernieuwend toeleiden naar verschillende vormen van zorg. 
3. Veerkrachtige en weerbare dorpen - Dit intervisieprogramma richt zich op het ondersteunen van onder andere dorpsraden bij complexe ruimtelijke vraagstukken, zoals zonne- en windenergie, recreatieparken, asielzoekerscentra, datacenters en munitieopslag. Door kennisdeling en training vergroten we hun slagkracht. Workshops, regionale bijeenkomsten en praktijkvoorbeelden zullen onderdeel zijn van de projectopzet.

 We willen binnen deze projecten samenwerken met onder andere NL Zorgt Voor Elkaar, de ZB, de Zeeuwse overheden, Bouwend Nederland, de HZ, Katalys en de Zeeuwse Zorg Coalitie. 

Extra ideeën voor projecten

Naast de bovenstaande projecten overwegen we twee aanvullende initiatieven:

• Digitale verbindingen in dorpen: Veel kleine kernen missen een centraal, digitaal platform. Wij willen tools aanbieden waarmee dorpen online kunnen samenwerken en communiceren. Dit kan bijdragen aan betere informatie-uitwisseling en het versterken van het gemeenschapsgevoel.
• Vrijwilligers behouden, werven en mobiliseren: Vrijwilligers zijn de ruggengraat van dorpsinitiatieven. Dit project focust op werving, training en behoud van vrijwilligers in kleine kernen. Denk aan trainingen over communicatie, fondsenwerving en projectmanagement.

Hoe gaan we verder?

Vanaf januari 2025 gaan we de projecten verder uitwerken. Daarnaast gaat de ZVKK werken aan de versterking van de eigen organisatie, zodat we deze en toekomstige projecten duurzaam kunnen ondersteunen. Dit proces wordt ondersteund door bijeenkomsten en/of individuele gesprekken. Het doel is om deze initiatieven in de loop van 2025 concreet van de grond te krijgen.

Hoe kunt u bijdragen?

Heeft u suggesties, wilt u deelnemen aan een van de projecten of heeft u specifieke vragen? Wij horen het graag. Door samen te werken, kunnen we de leefbaarheid en veerkracht van onze dorpen versterken.

Contactgegevens

Bas ter Stege, Zeeuwse Vereniging van Kleine Kernen (ZVKK)

  www.zvkk.nl  |  info@simester.nl  

Wij nodigen u van harte uit om ideeën of vragen te bespreken. Samen kunnen we de Zeeuwse dorpen sterker maken.

Scherpenisse, 24 december 2024.